Tek Fiyattan Emir Toplama Nedir?
Merhaba Borsa ile ilgili olarak bildiğim her şeyi paylaşmaya çalışıyorum. Umarım site içerisinde faydalanabileceğiniz başlıklar bulabilirsiniz. Bugünkü konumuz borsada tek fiyattan emir toplama nedir olacak. Tek fiyat yöntemi ile ilgili olarak aklınızdaki tüm sorulara cevap vermeye çalışacağım.
Tek Fiyat Yöntemi Neden Uygulanır?
Tek fiyat yöntemi, Borsa İstanbul tarafından yatırımcıları korumak için uygulanan bir yöntemdir. Tek fiyat yöntemi ile aşırı oynaklık gösteren, sürekli işlem için gerekli şartları yerine getirmeyen hisse senetlerinde uygulanır. Tek fiyattan emir toplama ile küçük yatırımcının zarar etmesi önlenmeye çalışılır.
Tek fiyat yöntemi Borsa İstanbul Tarafından bazı hisse senetlerine kalıcı, Bazı hisse senetlerine ise geçici olarak uygulanır. Bunun iki nedeni vardır. Sürekli olarak tek fiyattan işlem gören hisseler, sürekli işlem için gerekli şartları sağlayamamasıdır. Geçici süreliğine tek fiyattan emir toplanan hisseler ise, göstermiş oldukları fiyat hareketlerinden dolayı tedbir amacıyla tek fiyat yönteminden işlem görürler.
Geçen seneye kadar bu tedbir sürekli olarak bazı hisselerde uygulanıyordu, son yapılan düzenleme ile artık sürekli işleme konu olan hisse senetlerinde de tek fiyat yöntemi uygulanmaya başlandı. Tek fiyat yöntemi sürekli işlem konu olan hisselerde geçici tedbir olarak uygulanıyor.
Tek Fiyat Yöntemi İşlem Saatleri Nedir?
Tek fiyattan emir toplama işlem saatleri aşağıdaki gibidir.
- 09:55–10:00 (Fiyat Belirleme)
- 12:55–13:00 (Fiyat Belirleme)
- 13:55–14:00 ( Fiyat Belirleme)
- 17:55–18:00 (Fiyat Belirleme)
- 18:00–18:05 (Kapanış Seansı)
Tek fiyattan emir toplama yöntemi ile işlem gören bir hisse senedinin, işlem saatleri yukarıda verdiğim gibidir. Bu saatler haricinde işlem yapılamaz.
Tek Fiyat Hisse Fiyatı Neden Hareket Etmiyor?
Tek fiyattan emir toplanan bir hissede, fiyat hareketinin olmamasının sebebi. Günün belli saatlerinde alış satş işlemlerinin olmasıdır. Yukarıda verdiğim saatler haricinde hisse fiyatı hareket etmez.
Tek Fiyattan Emir Toplanan Bir Hisseye Alış veya Satış Emri Verilir mi?
Tek fiyattan işlem gören bir hisse senedine günün istediğiniz bir saatinden alış ve satış emri, verebilirsiniz. Fakat dikkat etmeniz gereken konu, yukarıda verdiğim saatler içerisinde emir girişi yada iptali yapamazsınız. örneğin 12:55–13:00 arasında ne emir girişi yapabilirsiniz neden verdiğiniz emri iptal edebilirsiniz.
Yukarıda verdiğim saatler haricindeki tüm saatlerde hisse alış ve satış emir verebilir ve iptal edebilirsiniz. Tek fiyat yönteminde verdiğiniz emirler yukarıdaki saatlerde eşleştirilir ve uygun alıcı satıcı durumuna göre gerçekleşir yada gerçekleşmez. Gerçekleşmezse gün sonu değilse emriniz beklemeye devam eder, gün sonunda iptal olur.
Tek fiyat emir toplama aşamasında Emir derinliğini göremezsiniz. Fiyat derinliğini göremezsiniz. Gerçekleşen işlemleri göremezsiniz. Emir defter ekranını görebilirsiniz. Enstrüman bilgilerini görebilirsiniz. piyasa mesajlarını görebilirsiniz. Emir toplama aşaması bittiğinde tüm verileri görebilirsiniz.
Borsada Tek Fiyat Kaç Gün Sürer?
Borsada tek fiyat cezası almış yani tek fiyattan emir toplanan bir hisse senedinin kaç gün boyunca böyle kalacağına SPK Karar verir. Sürekli işleme konu olan yani günlük olarak her saat alınıp satılan bir hissenin tek fiyat uygulamasına girmesi halinde SPK Bir tebliğ yayınlar. Bu tebliğde hissenin kaç gün tek fiyata tabi olacağı yazar.
Tek Fiyattan Emir Toplama Aşamaları Nedir?
- Emirler Sisteme iletilir ve fiyat-zaman önceliği kurallarına göre sıralanır. Eşleştirme yapılmaz.
- Girilmiş olan emirlerin fiyatları iyileştirilebilir, kötüleştirilebilir, miktarları azaltılabilir, artırılabilir (fiyat değiştirildiğinde ve/veya miktar arttırıldığında emrin önceliği değişir).
Emirler, istenildiği an iptal edilebilir. - GİP, YİP, PÖİP ve NYİP hariç olmak üzere açılış seansları haricinde açığa satış emri
girilebilir. Denge (teorik eşleşme) fiyatı, miktarı ve denge fiyatından karşılanmayan emir miktarları yayımlanır. - Seansın başladığına dair mesaj gönderilir. Seansın Açılış ve Kapanış bölümleri hariç olmak üzere özel işlem bildirimi gerçekleştirilebilir.
- Limit, Piyasa, Piyasadan Limite, Kalanı İptal Et ve Dengeleyici emirler, emir toplama aşamasında girilebilecek emir türleridir.
- BISTECH ile gelen yeni yapıda emir toplama aşamasının sona erip açılış/kapanış fiyatının belirlenmesi için emir toplama süresinin belli bir zaman aralığında rastlantısal bir anda kesilmesi söz konusudur. Bu zaman aralığı 30 saniye olarak planlanmıştır. Emir toplama aşamasını takip eden eşleştirme aşaması 30 saniye içinde herhangi bir anda başlayacak ve bu süre başlayıncaya kadar emir girişi devam edecektir.
Tek Fiyat Belirleme Aşamaları Nedir?
Emir toplama sonrasında, Sisteme iletilmiş alım satım emirlerinin değerlendirilip
hesaplamaların yapılarak işlem fiyatının belirlenmesi ve uygun emirlerin eşleştirilmesi sonucu
işlemlerin gerçekleştirilmesiyle sonuçlanan aşamadır. Bu aşama için ayrılan maksimum süre 5
dakika olup, eşleştirme süresi fiilen işlem yoğunluğuna bağlı olarak değişmekte ve yaklaşık
olarak 1 dakika sürmektedir. Aynı seans içinde tek fiyat belirleme süreçlerinde işlem
görmeyerek kalan ve geçerliliği devam eden emirler bir sonraki tek fiyat sürecine aktarılır.
Bu aşamada;
- Emir girilemez.
- Emirler üzerinde değişiklik yapılamaz.
- Emirler iptal edilemez.
- Özel işlem bildirimi yapılamaz.
- Eşleştirme, daha önceden tanımlanan eşleştirme zamanın başlangıcından ilk 30 saniye içinde rastlantısal olarak başlar. Devre kesicileri takip eden eşleştirme seansı rastlantısal olarak değil belirlenen saatinde başlar.
- Eşleştirme sonrası işlem fiyatları ve kalan emir bilgileri yayınlanır.
- Eşleştirme sonrası işlem fiyatları ve kalan emir bilgileri, emir ve fiyat derinliği ekranında 1’er kademe olarak yayınlanır.
Borsada Tek Fiyat Yöntemi ile işlem gören hisse senetlerinde yatırımcıların zarara uğramaması amaçlanmaktadır. Değişik hareketler sergileyen hisse senetlerinin, fiyat hareketlerinin düzenlenmesi ve düzeltilmesi amaçlanmaktadır. Tek fiyat yöntemi yatırımcılar için yararlı bir uygulamadır. Tek fiyat yöntemi borsamızda işlem yapan yatırımcılarımızın mağduriyet yaşamaması ve güvenli yatırımlar yapabilmesi amacıyla uygulanır.
Tek fiyattan işlem gören hisse senetleri listesine ara kurumlarınızdan ulaşabilirsiniz. Konu ile ilgili olarak görüş ve önerilerinizi yorum bölümünden bana iletebilirsiniz. Yine aynı şekilde aklınıza gelen sorula da yorum bölümünden iletebilirsiniz. Bol kazançlar hoşçakalın.
